 |
6. Türkoloji Günü’nde Neler Konuşuldu?
|
Ankara Dil ve Tarih-Ceografia Üniýersitesi - Gerçek Edebiýat: Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü’nce tarihi “Farabi Salonu”nda düzenlenen “Türkçenin Varlığı İçin 6. Türkoloji Günü”nde önemli konuşmalar yapıldı, bildiriler sunuldu, Türk lehçelerinde şiirler, şarkılar söylendi.
Düzenleme kurulu başkanı ve bölüm öğretim görevlisi Rıza Heyet, “İlki 2010’da mütevazi biçimde yapılan toplantının büyüyerek gelenekselleştiği, bu yılki toplantıda Türçe'nin resmi ve gayrıresmi eğitiminde karşılaşılan sorunların ele alınacağı, özellikle İran'da olmak üzere Türkçenin bir çok ülkede aşağılanıp horlandığı, zorunlu göçler, Türklerin yaşadığı yerlerdeki demografik zorlamalar, hakaret içeren tv programlar, Türkçeyi aşağılayan fıkraların halk arasında yaygınlaştırılmak istendiği” gerçeğinin ele alınmasını umit ettiğini söyleyerek “hoş geldiniz” konuşması yaptı.
yaygınlaştırılmak istendiği” gerçeğinin ele alınmasını umit ettiğini söyleyerek “hoş geldiniz” konuşması yaptı.
Açılış konuşmasını yapan ÇTLE Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sema Barutçu Özönder, “Türkçenin varlığı Türkçeyi konuşanların varlığıdır. Türkçenin varlığını kutladığımız Mayısın ilk haftası artık geleneksel günümüz oldu. Öğrencilerin telaffuzlarıyla şiirler okuyacağı, bilim insanlarımızca bildiriler sunulacağı bu toplantının sürekliliğinin Türkçenin dünya dilleri arasında layık olduğu yeri almasına katkıda bulunacağı”nı söyledi.
Prof. Dr. Melek Erdem’in başkanlığında yapılan birinci oturumda Yeditepe Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Babek Cevanşir “Türk Çağında Türk Kavramı” gibi ilginç başlıklı bildirisinde özetle şunları söyledi:
“Türk Çağı X yy. da başlamıştır. Ancak XV-XVIII yy. arası için söylenir. Bu dönemde çok büyük bir coğrafyada ve dört kıtada onlarca Türk devleti vardır. Bu devletlerin her biri kendini Türkçe konuşur olmanın merkezine koymakta ve diğerini Türk görmemektedir. Memlükler, Safeviler, Osmanlılar, Timurlar, Altınorda, Babürler… gibi. Bu devletler bir Türk periferisi oluşturuyorlardı. Başka savaşacak güç olmadığı için kendi aralarında savaşıyorlardı. Osmanlıları örneğin Rum olarak görüyorlardı. Timur İmparatorluğu, diline Çağatayca değil, Türkçe derdi. Ona biz Çağatayca diyoruz.
Tarihte böyle bir dönem olmasına karşın bugün bir Türk Uygarlığı kavramını ne yazık ki yerleştiremedik.”
Ankara Üniversitesinden Dr. Alem Labib, sunduğu “Afganistan’da Türk Dilinde Eğitimin Bugünkü Durumu” başlıklı konuşmasında, “Afganistan’da Taliban döneminde Türk okullarının yakılıp yıkılıp Türkçenin yok sayıldığını, 2004 Anayasa’sında iki dilde eğitimin kabul edildiğini, bugün Türkçe’nin üçüncü eğitim dili olması için mücadele verildiği”ni belirtti.
Kanada’da yaşayan Dr. Hangeldi Ownuk “İran Türkmenlerinin Dil Alanındaki Faaliyetleri”, Ankara Üniversitesi’nden Araş. Gör. Ümit Şahin ise “Saha (Yakut) Türkçesinde Eğitimin Tarihi” başlıklı bildirileri sundular.
Doç. Dr. Murat Ceritoğlu’nun başkanlığındaki ikinci oturumda Öğr. Gör. İsmet Kılıç “Saha (Yakut) Özelinde Sibirya Sahasında Rus Faaliyetleri ve Etkileri” başlıklı konuşmasında, “Ruslar Sibirya’yı sömürgeleştirirken klasik kolonyalizmin tersine kendi nüfuslarını bu bölgelere taşıdılar ve yerleştirdiler. Bunu yaparken zengin nehirleri ve ulaştıkları noktada yaptıkları kaleleri kullandılar. Ağır vergilerle de yerli halkı bağımlılaştırmayı başardılar.” dedi.
Araş. Gör. Büket Yalçın’ın, büyük bilim insanı, bölge Türk halklarının büyük folklor araştırmacısı ve dilcisi Katanov’u eksene alan, “N. F. Katanov’un Tuva Türkleri ve Tuva Türkçesi Araştırmalarına Katkısı” başlıklı çalışması büyük ilgi çekti.
Ankara Üniversitesi öğretim görevlisi Babek Shahed, “İran Modern Tarih Yazımı ve Bilimsel Tarafsızlık” başlıklı bildirisinde İran “modern” tarihini büyük oranda İngiliz gizli servisinin yazdığını, bilimsel olmayan gerçek dışı söylenceler üzerine kurulu bu tarih anlayışının birkaç yıl önce Alman bilim insanlarınca çürütüldüğünü, yeni bir tarih yazmaya çalışan İran’ın geçmişte olduğu gibi bugün de “ari ırk” temelinde bir anlayışa sahip olduğunu ve bu anlayışın temelinde “Türk düşmanlığı” yattığını belirtti.
6. Türkoloji Günü, bölüm öğrencilerinden Melike Ünal, Aysun Yaman, Kübra Öztemel’in okuduğu “Türk Dünyasında Şiirler” ve Vahid Muhammedi'nin gitarı eşliğinde Büşra Akkuş, Merve Nur Maden’in söylediği Azerbaycan, Uygur ve Kazak ezgileri dinletisiyle sona erdi.
KONUŞMANIN TAMAMINI İZLEMEK İÇİN...
Ahmet Yıldız
Gerçekedebiyat.com
***********
Düzenleme kurulu başkanı ve bölüm öğretim görevlisi Rıza Heyet, “İlki 2010’da mütevazi biçimde yapılan toplantının büyüyerek gelenekselleştiği, bu yılki toplantıda Türçe'nin resmi ve gayrıresmi eğitiminde karşılaşılan sorunların ele alınacağı, özellikle İran'da olmak üzere Türkçenin bir çok ülkede aşağılanıp horlandığı, zorunlu göçler, Türklerin yaşadığı yerlerdeki demografik zorlamalar, hakaret içeren tv programlar, Türkçeyi aşağılayan fıkraların halk arasında.
yaygınlaştırılmak istendiği” gerçeğinin ele alınmasını umit ettiğini söyleyerek “hoş geldiniz” konuşması yaptı.
Açılış konuşmasını yapan ÇTLE Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sema Barutçu Özönder, “Türkçenin varlığı Türkçeyi konuşanların varlığıdır. Türkçenin varlığını kutladığımız Mayısın ilk haftası artık geleneksel günümüz oldu. Öğrencilerin telaffuzlarıyla şiirler okuyacağı, bilim insanlarımızca bildiriler sunulacağı bu toplantının sürekliliğinin Türkçenin dünya dilleri arasında layık olduğu yeri almasına katkıda bulunacağı”nı söyledi.
Prof. Dr. Melek Erdem’in başkanlığında yapılan birinci oturumda Yeditepe Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Babek Cevanşir “Türk Çağında Türk Kavramı” gibi ilginç başlıklı bildirisinde özetle şunları söyledi:
“Türk Çağı X yy. da başlamıştır. Ancak XV-XVIII yy. arası için söylenir. Bu dönemde çok büyük bir coğrafyada ve dört kıtada onlarca Türk devleti vardır. Bu devletlerin her biri kendini Türkçe konuşur olmanın merkezine koymakta ve diğerini Türk görmemektedir. Memlükler, Safeviler, Osmanlılar, Timurlar, Altınorda, Babürler… gibi. Bu devletler bir Türk periferisi oluşturuyorlardı. Başka savaşacak güç olmadığı için kendi aralarında savaşıyorlardı. Osmanlıları örneğin Rum olarak görüyorlardı. Timur İmparatorluğu, diline Çağatayca değil, Türkçe derdi. Ona biz Çağatayca diyoruz.
Tarihte böyle bir dönem olmasına karşın bugün bir Türk Uygarlığı kavramını ne yazık ki yerleştiremedik.”
Ankara Üniversitesinden Dr. Alem Labib, sunduğu “Afganistan’da Türk Dilinde Eğitimin Bugünkü Durumu” başlıklı konuşmasında, “Afganistan’da Taliban döneminde Türk okullarının yakılıp yıkılıp Türkçenin yok sayıldığını, 2004 Anayasa’sında iki dilde eğitimin kabul edildiğini, bugün Türkçe’nin üçüncü eğitim dili olması için mücadele verildiği”ni belirtti.
Kanada’da yaşayan Dr. Hangeldi Ownuk “İran Türkmenlerinin Dil Alanındaki Faaliyetleri”, Ankara Üniversitesi’nden Araş. Gör. Ümit Şahin ise “Saha (Yakut) Türkçesinde Eğitimin Tarihi” başlıklı bildirileri sundular.
Doç. Dr. Murat Ceritoğlu’nun başkanlığındaki ikinci oturumda Öğr. Gör. İsmet Kılıç “Saha (Yakut) Özelinde Sibirya Sahasında Rus Faaliyetleri ve Etkileri” başlıklı konuşmasında, “Ruslar Sibirya’yı sömürgeleştirirken klasik kolonyalizmin tersine kendi nüfuslarını bu bölgelere taşıdılar ve yerleştirdiler. Bunu yaparken zengin nehirleri ve ulaştıkları noktada yaptıkları kaleleri kullandılar. Ağır vergilerle de yerli halkı bağımlılaştırmayı başardılar.” dedi.
Araş. Gör. Büket Yalçın’ın, büyük bilim insanı, bölge Türk halklarının büyük folklor araştırmacısı ve dilcisi Katanov’u eksene alan, “N. F. Katanov’un Tuva Türkleri ve Tuva Türkçesi Araştırmalarına Katkısı” başlıklı çalışması büyük ilgi çekti.
Ankara Üniversitesi öğretim görevlisi Babek Shahed, “İran Modern Tarih Yazımı ve Bilimsel Tarafsızlık” başlıklı bildirisinde İran “modern” tarihini büyük oranda İngiliz gizli servisinin yazdığını, bilimsel olmayan gerçek dışı söylenceler üzerine kurulu bu tarih anlayışının birkaç yıl önce Alman bilim insanlarınca çürütüldüğünü, yeni bir tarih yazmaya çalışan İran’ın geçmişte olduğu gibi bugün de “ari ırk” temelinde bir anlayışa sahip olduğunu ve bu anlayışın temelinde “Türk düşmanlığı” yattığını belirtti.
6. Türkoloji Günü, bölüm öğrencilerinden Melike Ünal, Aysun Yaman, Kübra Öztemel’in okuduğu “Türk Dünyasında Şiirler” ve Vahid Muhammedi'nin gitarı eşliğinde Büşra Akkuş, Merve Nur Maden’in söylediği Azerbaycan, Uygur ve Kazak ezgileri dinletisiyle sona erdi.
KONUŞMANIN TAMAMINI İZLEMEK İÇİN...
Ahmet Yıldız
Gerçekedebiyat.com
No comments:
Post a Comment