Wednesday, October 26, 2011

Oguz Boýlary - اوعوز بوی لاری

Dr. H. Ownuk
Häzirki Türkmenleriň ata-babasynyň dünyä türkileri bilen nesil baglanyşygy we onuň ungun tagmalary!
*********************
Oguzhan atamyzyň döwründen bäri bütin dünýä ýaýran türki-türkmenleriniň (Oguzhanyň 6 oglyndan 24 sany tamuga (tagma) nyşanly perzentlerinden emele gelen Taýpa-tireler) atlary we ungun tagmalary bilen görkeziýär; Şu görkezilen gadymy tiurki (Oguz Xan) neslilleriniň belliklenen tagmalary şu tertipde biri-biri bilen aýratynlaşýarlar.
I. Goşunyň sag tarapyny goraýan “Boz Ok”-lar boýy: ...
a). AÝHAN
1. Dodurga
2. Döger
3. Ýaparly
4. Ýazyr /Ýazar/
b). GÜNHAN
1. Alka öýli
2. Baýat
3. Qara öýli
4. Qaýi (Kaýy)
 c). ÝYLDYZHAN
1. Owşar (Avşar”Äfşar”)
2. Begdili
3. Qargyn
4. Qyzyk
1.   II. Goşunyň sol tarapyny goraýan “ÜÇ OK”-lar bo ýy:
a). DAGHAN
1. Alaýundly
2. Eýmür (Eýmir)
3. Salyr (Salur “Salyr gazan”) Häzirki Türkmenleriň ata-babasy
4. Ýüregir (Üregir)
b). DEŇIZHAN
1. Bugdüz (Bundüz)
2. Igdir
3. Qynyq
4. Ýuwa
C. GÖKHAN
1. Baýindir
2. Biçene (Peçenekler)
3. Çawundur
4. Çepni  
Netijede häzirki türkmenleriň ata-babasy hasaplanýan Oguzhanyň ogly Daghandan Salyr Gazan (Salyr baba) mälim bolýar. Salyr babadan 2 uly Ýomut topary ýüze çykýar. Olar:
I.             Kutlug(Gutlyk) Temir
II.           Utlug(Utlyk) Temir
-        Diýilip tanalýar. Olar gadymy Gypçak (hazirki Türkmenistan bilen Türkmensähra) hem Üstiýurt we Uzboý ýaly ülkelerinde ýaşaýarlar. Bu topar Oguz türkileri  öz “Türkmen” adyny saklap gaýdypdyrlar.
Gutly Temirler Balkan we Etrek - Gürgen ülkelerinde ýaşap, Utly Temirler bolsa, Horezmde (häzirki Ürgenç, Daşoguz[1]) çäklerinde ýaşaýarlar.  
----------
Tayýarlan: H. OWNUK – Toronto


[1] . Gadymy Daşoguz has giň göwrüm alypdyr. Ol döwür serhet bölünişikleri “Daşoguz we Içoguz” görnüşde, Syrderýa bilen Amy derýanyň aralygy Içoguz we Amyderadan Hazar deňzine çenli Daşoguz çäkleri hasaplanypdyr.
 OGUZHAN

No comments:

Post a Comment