Feýsbuk(Facebook) sahypalarynda Ahmet Ahundow Gürgenli- فیسبوک صاحئپالارئندا آخمت آخوندف گورگنلی

Ahmet Ahundow Gurgenli

ایل اولوس فیسبوک صاخئپاسی: (با تصحیحات ضمنی) آخمت آخوندف-گورگنلی (۱۹۴۳، لنینگراد، روسیه – ۲۳ مارس ۱۹۰۹، کوموش‌تپه، ترکمن‌صحرا) — منتقد ادبی، نویسنده، شاعر، مترجم و استاد دانشگاه ترکمن.

زنده‌ یاد آخمت آخوندف-گورگنلی در کوموش‌تپه(گمیشان) ترکمن‌صحرا به دنیا می آید. پدر وی رجپ آخوند (← «آخوندف»)، فرزند شاعر مردمی ترکمن، آللاقولی شاهیر "صایاتلی(۱۹۰۱-۱۸۱۳)"، از حامیان علم و ادبیات زمانه خود بود.
به همین دلیل، آخمت آخوندف-گورگنلی بسیار اهل مطالعه و با سواد به بار آمده است. وی در سال ۱۹۲۸، وقتی که ۱۹ ساله بود، از مرز ایران و ترکمنستان می‌گذرد و سپس تابعیت شوروی را دریافت می‌کنند. او ابتدا در عشق‌آباد وارد مدرسه عالی کارگران و بعد از ۴ سال توسط وزارت علوم ترکمنستان، برای ادامه تحصیل در دپارتمان ادبیات انستیتو دولتی تاریخ و زبان‌ شناسی لنینگراد (سانکت‌ پترزبورگ) بورسیه تحصیلی دریافت می کند.
از اوایل دهه ۳۰ میلادی و در آغاز فعالیت‌های ادبی‌ اش، آخمت آخوندف-گورگنلی به جمع‌آوری افسانه‌ها و داستان‌های مردمی ترکمن می‌ پردازند. وی در بازگشت از روسیه، در دپارتمان ادبیات انستیتو علمی-تحقیقاتی زبان و ادبیات مختومقلی آکادمی علوم جمهوری ترکمنستان مشغول به فعالیت می‌ گردد. در عین حال به طور موازی در انستیتو تربیت معلم ترکمنستان نیز تدریس می‌کنند....
زنده‌ یاد آخمت آخوندف-گورگنلی به همراه آتا قاوشودف (نمایشنامه‌ نویس مشهور ترکمن)، نقش مهمی رو در ویراستاری حماسه گؤراوغلی (http://jabb.im/8ma و http://jabb.im/8px) ایفا میکنند. وی همچنین به عنوان گردآورنده اشعار شاعران ترکمن قرون ۱۹-۱۸ شناخته می‌شوند: کمینه، ذلیلی (http://jabb.im/925) و … . اثر وی «ماغتئم‌قولی و آثارش»، بعنوان یکی از منابع ادبی‌ شناخته میشود.
آخمت آخوندف-گورگنلی در سال ۱۹۴۰، توسط آلکساندر فادی‌ یف، نویسنده و فعال فرهنگی - اجتماعی روس و از بنیانگذاران انجمن نویسندگان شوروی، به عضویت این انجمن در می آیند. در همین سال، برای طی دوره تحقیقاتی دکترا به لنینگراد مراجعت می کنند و در انستیتو شرقشناسی آکادمی علوم شوروی به تحقیقات علمی مشغول می‌شوند. همزمان در انستیتوی سابق‌ خود که حالا به «دانشکده زبان‌شناسی» دانشگاه بزرگ دولتی لنینگراد تغییر نام داده بود، تدریس می‌کنند.
آخمت آخوندف-گورگنلی چندین کتاب درسی ادبیات، داستان‌ها و اشعار ترکمنی، برای مدارس متوسطه شوروی سابق آماده می کنند. در اثر بزرگ «دایرة المعارف ادبیات» شوروی، در جلد ۱۱ تحت مقاله «ادبیات ترکمن» نوشته شده: «ترکمنستان شوروی، همچنین، دارای تعداد بسیاری از نویسندگان و شاعران جوان، مثل آتا قاوشودف، مرد قئلئچوف، پومما نوربردی‌یف، چاری قولی‌یف، مونتون جان‌ مئرادوف، آخمت آخوندف-گورگنلی و … در تدوین آن شرکت داشتند.».
نویسنده نامی ترکمن، د. قاسئم نوربادوف، دفاعیه مدرک دکترای خود را تحت عنوان «میراث ادبی آخمت آخوندف-گورگنلی» به فعالیتهای آخمت آخوندف-گورگنلی اختصاص داده است. متأسفانه، جنگ جهانی دوم (http://is.gd/cKbaCj) به زنده‌ یاد آخمت آخوندف-گورگنلی اجازه اتمام تحصیلاتش را نمی‌ دهد. وی در سال ۱۹۴۳، خودشان را به عنوان نیروی داوطلب معرفی و کمی بعد، در جبهه نبرد بشهادت می رسد. خواهر بزرگ او شاعره ترکمن، هاجار بی‌بی نپس وا، اثر «آخمت خان» رو به برادرشون تقدیم کردند:

,Eziz dogan, saňa dessan düzeýin

.Ozal ilden alkyş aldyň, ezizim

,Gözlerim ýaşyndan nama ýazaýyn

...Ömür tanapyny ýolduň, ezizim

در کتاب مجموعه اشعار خانم هاجار بی‌بی نپس وا، تحت نام «قوشغی‌لار» (۱۹۷۵)، نوشته شده:

«پدر هاجار خانم، رجپ آللاقولی "صایاتلی(۱۹۳۵-۱۸۶۰)" یکی از شخصیت‌های علمی زمانه شمرده می‌شدند. به همین خاطر، در شهر و روستا، ایشان را «رجپ آخوند» خطاب می‌کردند. رجب آخوند به دخترشان، هاجار نیز خواندن و نوشتن را آموزش داده بودند. ایشان (رجپ آخوند) فرد بسیار دانا و محترمی بوده و اهمیت والایی به فواید تحصیل و علم قائل می‌شدند».
منتقد ادبی و نویسنده مشهور ترکمن آتا راخمانف که به عنوان یک دایرة المعارف زنده شناخته می‌شدند، چنین تعریف می‌کنند که: - "در سال ۱۹۴۳، آخمت آخوندف-گورگن‌لی یک روز قبل از اینکه به جبهه بروند، دوستان نزدیک خود را جمع می‌کنند و در آن مجلس، این شعر رو می‌خواند:

,Duşman gelýär jümle-jahan ot eýläp

.Ilim!" diýip, jiger-bagrym daglaryn"

,Göroglyny, Rüstem Zaly ýat eýläp

.Döwüş gurup, duşman ýolun baglaryn

,Bugün Watan çagyryp dur "Gel!" diýip

.Gerek bolsa, ot içinde ten" diýip"

,Ger, men ölsem, ilim aglar men diýip

  ....".Men on-ýigrim' million diýip aglaryn

روحشان شاد، یادشان گرامی.

* به یاد قهرمانان ترکمن در نبرد کورسک: http://jabb.im/8xd.
* زنده‌ یاد، بردی کربابایف - نویسنده بزرگ و آکادمیک ترکمن: http://jabb.im/96c.
* زنده‌ یاد، آقای دکتر آمان ککیلوف: http://jabb.im/968.
* زنده‌ یاد، قوربان‌ ناظار عزیزف: http://jabb.im/ev9.
* یادی از کریم قوربان نپس - شاعر، نویسنده و مترجم ترکمن: http://jabb.im/96d.
* سییت‌ناظار سیدی، شاعر بزرگ، سلحشور و باغشی ترکمن: http://jabb.im/907.
* قوربان‌دوردی ذلیلی، شاعر بزرگ، مبارز و نوازنده ترکمن: http://jabb.im/925.
* خان خانان، بایرام خان باهارلی - مبارز، شاعر و سیاستمدار مشهور ترکمن: http://jabb.im/943.
* خان خانان، عبدالرحیم خان — مبارز، عالم و سیاستمدار مشهور ترکمن: http://is.gd/9fzKTi.
* تعدادی از نوشته‌ها درباره مفتكر و شاعر ملی تركمن، ماغتئم‌قولی: http://jabb.im/e8i. 

-----

همچنین: 

Литературное наследие Ахмеда Ахундова-Гургенли (Касым Нурбадов, 1994).pdf